Ontroerende zoektocht naar een bispirituele identiteit

Aan de Atlantische kust van Canada, in de provincies New Brunswick, Nova Scotia en Prins Edward Eiland, woonde ooit de Mi’kmaq, een Indiaans nomadenvolk met een eigen taal en hiërogliefenschrift. Dat schrift is na de komst van Europese immigranten in onbruik geraakt en van de ongeveer 170.000 Mi’kmaqs die tegenwoordig verspreid over Canada en de Verenigde Staten leven, spreekt nog maar een kleine minderheid de eigen taal. Volgens sommige bronnen betekent het woord Mi’kmaq zoiets als ‘familie’ of ‘broederschap’, volgens andere bronnen zou het ‘volk van de rode aarde’ betekenen. Zeker is in elk geval dat de sport ijshockey afkomstig is van de Mi’kmaq. In verslagen van Europese kolonisten uit het begin van de achttiende eeuw wordt al melding gemaakt van dit door indianen beoefende spel.

De Canadese regisseur Brettan Hannam, die zichzelf definieert als non-binair en Mi’kmaq, levert met Wildhood (2021) een lange speelfilm af waarin de tribulaties van een coming-of-age drama gecombineerd worden met de rusteloze queeste van een road movie. In Wildhood volgen we teenager Lincoln (Phillip Lewitski) op diens zoektocht naar zijn (half)indiaanse wortels en (homo)seksuele identiteit. Lincoln of kortweg ‘Link’ wordt vergezeld door zijn jongere, eenogige halfbroertje Travis (Avery Winters-Anthony). Ook die wenst te ontsnappen aan het gewelddadige regime van hun beider vader. Bij het tweetal sluit zich al spoedig de Mi’kmaq danser Pasmay (Joshua Odjick) aan, die van powwow naar powwow reist om zijn kunsten te vertonen. Gedrieën gaan ze op zoek naar Links moeder, de indiaanse Sarah, die om mysterieuze redenen haar zoontje als peuter in de steek heeft gelaten. De zoektocht leidt onder andere langs een rooms-katholiek opvangtehuis voor verslaafden waar Sarah enige tijd gewoond heeft, langs het verlaten geboortehuis van Link, langs een kruidenierswinkel waar Link door een indiaans winkelmeisje beschimpt wordt vanwege zijn geblondeerde haar, en langs een plattelandsbar die gerund wordt door een travestiet. Van die laatste weet Link in ruil voor een blow job – van heur nagels wel te verstaan – vitale informatie los te krijgen over de verblijfplaats van zijn moeder.

Ondertussen bloeit er ook iets moois op tussen Link en Pasmay. Travis is degene die dat als eerste in de gaten heeft. Hij moedigt zijn halfbroer aan om gevolg te geven aan zijn gevoelens en de eerste liefdesscène laat dan niet lang meer op zich wachten. De beelden waarin Link door Pasmay wordt ontmaagd zijn gebaad in nachtelijk blauwe kleuren. De nabijheid van een waterval verleent aan deze liefdesscène een welhaast religieuze dimensie. Niet voor niets draagt Pasmay in het grootste deel van de film een mouwloos spijkerjack met de rugtekst “Water is sacred”. Na die eenwording van twee gewonde zielen – want ook Pasmays leven is niet altijd over rozen gegaan – kan de zoektocht naar Links verdwenen moeder worden voortgezet. Zonder teveel op de details in te gaan kan wel worden verklapt dat uiteindelijk alles goed komt.

Wildhood is een sympathieke en ontroerende film over het belang van familie en broederschap en over de onvolmaaktheid die inherent is aan het leven: de één heeft dit, de ander dat en zo je al niet moeten leren leven met een trauma dan is er altijd nog wel een triviaal gebrek dat een smet kan werpen op een volmaakt bestaan. De kunst is rust- en ankerpunten te vinden in het leven. Dat kan een geliefde maar ook een passie zijn, zoals dansen. De vraag is wel of Wildhood niet een al te geïdealiseerd beeld schept van de Mi’kmaq cultuur, waarin vanouds veel ruimte en begrip zou bestaan voor een non-binaire of ‘bispirituele’ identiteit en waarin ook aan dieren en andere levende wezens een ziel wordt toegeschreven. Voor mijn gevoel komt regisseur Hannam soms akelig dicht in de buurt van het cliché van de indiaan als nobele wilde, die in volmaakt animistisch evenwicht met de natuur leeft en niet gedreven wordt door hebzucht en financieel gewin. Ook wat de rooms-katholieke kerk en het christelijk geloof betreft trapt Hannam slechts open deuren in: als er onder de Mi’kmaq al sprake is van onverschilligheid en liefdeloosheid moet dit geheel op het conto worden geschreven van dit wereldvreemde instituut en hardvochtige geloof. Gelukkig levert die drang om de toeschouwer te overtuigen van de superioriteit van de indiaanse cultuur ook enkele huiveringwekkend mooie beelden op. De scène waarin Link oogcontact maakt met een verstervend hert is bijvoorbeeld van een volmaakte schoonheid.