Het is één van mijn guilty pleasures: korte films bekijken op YouTube, Vimeo en andere internetkanalen waarop bewegende beelden worden gedeeld. Kennelijk heb ik bij mijn bezoekjes aan die kanalen iets te vaak het adjectief “gay” of “gay themed” gebruikt zodat de algoritmes mij nu automatisch zo’n beetje alles voorschotelen wat er aan short films, court métrages, cortometrajes, Kurzfilme en kortfilms voorhanden is met een homoseksueel thema. Laat het maar meteen gezegd zijn: 90% van het aanbod is verschrikkelijk, 9% is genietbaar of kan ermee door en maar 1% is alleszins geslaagd. Een klassieke piramideopbouw. Laat ik niet teveel woorden vuil maken aan de basis en het middengedeelte van die piramide. Waar het vaak aan ontbreekt zijn originele verhalen of een originele invalshoek. Soms voel je al lang van te voren – maar lang is in een korte film uiteraard relatief – waar het verhaaltje naar toe drijft. Dat is dodelijk want een korte film heeft in mijn ogen juist een solide frappe nodig, iets verrassends dat al het voorgaande op losse schroeven zet of in een ander daglicht plaatst. Er circuleren ook veel korte films op internet die gemaakt zijn in het kader van projecten om geweld tegen LHTB-jongeren in te dammen of safe seks te promoten. Veel van die films zijn helaas met zulke minimale middelen en met zulke ongeschoolde acteurs gemaakt dat ze niet om aan te zien zijn, ook al ben ik gaarne bereid die goede bedoelingen te onderschrijven en te ondersteunen. Net onder de top bevinden zich vaak de onrijpe examenproducten van filmacademiestudenten, korte films waarin soms teveel tegelijk geprobeerd wordt en waar verhaal en cinematografie nog niet goed op elkaar aansluiten. Maar genoeg gezeurd over wat de toets der kritiek – of beter gezegd mijn toets der kritiek – niet kon doorstaan. Het is veel leuker stil te staan bij een aantal gay shorts uit de afgelopen kwart eeuw die mijn hart gestolen hebben en die me altijd zullen bijblijven.

 

 

 

 

Une robe d’été (François Ozon; Frankrijk, 1996)

Twee jongens die duidelijk iets met elkaar hebben verblijven in een zomerhuisje ergens aan de Atlantische kust in Frankrijk. Om één of andere reden verkeren ze in een wat landerige stemming. Misschien duurt de vakantie wat al te lang en zijn de dagen te eentonig, misschien zijn ze een beetje op elkaar uitgekeken geraakt en is er te weinig afleiding in de vorm van derden. Het lijkt erop dat de ene jongen, die misschien nog niet helemaal uit de kast is, ook zijn buik vol heeft van het theatrale en flamboyante gedrag van de ander. Er zijn wat irritaties maar voordat het conflict escaleert pakt de ene jongen (Frédéric Mangenot) wijselijk zijn fiets om naar het strand te gaan. Op het vrijwel verlaten strand wordt hij door een meisje (Lucia Sanchez) aangesproken dat hem nogal plompverloren vraagt of hij de liefde met haar wil bedrijven. Aldus geschiedt in de bossen achter het strand. Eenmaal terug op het strand blijken alle kleren van de jongen te zijn verdwenen. Omdat hij niet in zijn blootje wil terugfietsen naar zijn vakantieverblijf leent de jongen van het meisje een zomerjurk. Dat jurkje doet wat met de jongen. Het transformeert hem. Het bevrijdt hem als het ware van zijn aversie tegen nichterigheid, nota bene vlak nadat hij voor het eerst van zijn leven seks met iemand van het andere geslacht heeft gehad. Het jurkje doet ook wat met de andere jongen (Sébastien Charles). Die vindt zijn vriend bij thuiskomst in een jurkje zo opwindend dat hij hem uiterst macho op het keukenaanrecht neemt. Wat een jurkje al niet kan doen.

Met Une robe d’été legde regisseur François Ozon in 1996 een alleszins geslaagde proeve van vakbekwaamheid af. In zijn latere carrière heeft Ozon heel uiteenlopende films gemaakt, van psychologische drama’s gekruid met sprookjesachtige en surrealistische elementen tot theatrale kluchten met onvermoede psychologische diepgang. Ook Une robe d’été is niet helemaal onder één noemer te vangen. In Une robe d’été speelt Ozon een vrolijk maar geraffineerd spel met rolomdraaiing en travestie. Prachtig om te zien is verder hoe Ozon in deze korte film tot driemaal toe op een andere manier gebruik maakt van het onsterfelijke liedje Bang-bang in de vertolking uit 1967 van zangeres Sheila.

Une robe d’été (15 min., 9 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=x14rdzsUY9s
Une robe d’été (Summerdress) is verschenen als extra op de DVD van Ozon’s eerste speelfilm Sitcom (Amsterdam : Cinemien Homescreen, 2004). De film is ook verschenen op de verzamel-DVD’s The short films of François Ozon (Sandringham : Accent, 2004) en Regarde la mer and other shorts (London : British Film Institute, 2007).
Meer informatie over Une robe d’été: https://www.imdb.com/title/tt0118036/?ref_=fn_tt_tt_1

 

Fishbelly white (Michael Burke; Verenigde Staten, 1998)

De roodharige Duncan (Mickey Smith) woont met zijn vader op een boerderij in Rutland County in de Amerikaanse staat Vermont. Duncans moeder is gestorven. Duncan heeft een lievelingskip, die hij bijna overal mee naar toe zeult of mee uit rijden neemt in het mandje voorop zijn fiets. Een beetje vreemd maar niet echt bizar. Wel bizar is dat Duncan af en toe de kop van het witte krielkipje – als blijk van genegenheid of vertrouwen – in zijn mond steekt. Vanwege zijn kippenliefde wordt de ongeveer 16-jarige Duncan door een aantal oudere jongens uit de buurt gepest. Alleen met de ongeveer 25-jarige Perry (Jason Hayes), die hand- en spandiensten verricht op zijn vaders boerderij, weet Duncan een vriendschappelijke relatie op te bouwen. Die vriendschap komt echter onder druk te staan als Duncan, na afloop van een zwemexcursie, tegenover Perry laat blijken dat hij ook affectieve gevoelens voor hem koestert. Net zoals het een cinematografische wetmatigheid is dat een eenmaal getoond pistool ergens verderop in de film moet afgaan, moet ook dat bizarre kippenkop-in-de-mond ritueel natuurlijk verkeerd aflopen. Uitgedaagd en in het nauw gebracht door de jongens die hem het leven zuur maken bijt Duncan zijn lievelingskipje de kop af. Daarmee legt hij zijn pestkoppen het zwijgen op, laat hij Perry zien dat hij geen mietje is, maar pleegt uiteraard bovenal verraad aan zichzelf.

Met Fishbelly white heeft regisseur Michael Burke het thema van homoseksuele zelfverloochening vervat in een klein maar indringend drama. Fishbelly white won een speciale juryprijs op het Sundance Film Festival 1999. Mede dankzij die prijs werd regisseur Burke in staat gesteld zijn korte film uit te bouwen en op te rekken tot een speelfilm van ruim anderhalf uur. In deze speelfilm genaamd The Mudge boy (2003) werd vooral de relatie tussen Duncan en Perry uitgediept. Van mij had die speelfilmversie echter niet gehoeven. In essentie zijn alle ingrediënten van The Mudge boy reeds genoegzaam in Fishbelly white aanwezig.

Fishbelly white (22 min., 16 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=nd_-dsXUU9Q of https://orvel.me/fishbelly-white-1998/
Fishbelly white is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys life 5 : four films of self discovery (Culver City : Strand Releasing, 2006).
Meer informatie over Fishbelly white: https://www.imdb.com/title/tt0192028/?ref_=ttco_co_tt

 

En malas compañias (Antonio Hens; Spanje, 2000)

De 16-jarige Guillermo (Israel Rodríguez) is lang niet zo onschuldig als zijn jeugdig smoeltje en tengere postuur doen vermoeden. Hoewel hij de jeugdpuistjes nog niet is ontgroeid is Guillermo een volleerd roofdier die in zijn vrije tijd op jacht gaat in een overdekt winkelcentrum in Málaga. Guillermo weet precies hoe hij jongemannen moet verleiden en gaat daarbij uiterst doelgericht te werk. In de openbare toiletten van het winkelcentrum werkt hij zijn prooien vakkundig af. Het is seks waar hij op uit is en niets anders. Helaas is Guillermo minder goed in het neutraliseren van oudere heren die hem belagen, vooral als die hun jachtpartij buiten het winkelcentrum voortzetten en hem ook thuis opbellen. Zo komen Guillermo´s ouders uiteindelijk achter hun zoons geaardheid. Door Guillermo na schooltijd thuis bijles te laten volgen hopen zijn bezorgde ouders hun zoon weg te houden uit het winkelcentrum met al zijn gevaren en verleidingen. Guillermo is echter doortrapt genoeg om ook deze Engelse leraar om zijn vinger te winden en tot seks te verleiden. Uiteindelijk slaagt Guillermo er zelfs in zijn ultieme prooi te verschalken, de gespierde en getatoeëerde motormonteur Asier (Pablo Puyol), natte droom van alle meisjes uit de buurt. Als Guillermo op zijn favoriete locatie seks heeft met Asier worden zij echter betrapt door enkele geüniformeerde veiligheidsbeamten die er op moeten toezien dat de toiletten niet voor andere dingen worden gebruikt dan waarvoor ze bedoeld zijn. Het gevolg laat zich raden: de deuren van de toilethokjes worden aan de boven- en onderkant ingekort waardoor de toiletten voortaan onvoldoende privacy bieden voor seksueel verkeer. Aldus wordt Guillermo beroofd van zijn afwerkplek.

Regisseur Antonio Hens maakt in En malas compañias effectief gebruik van het middel van de voice over. Die voice over fungeert zo’n beetje als alwetende verteller maar vervalt godzijdank geen moment in overbodig commentaar of uitleg. Het is ook louter en alleen door beeld dat regisseur Hens in de slotscène duidelijk maakt waar het Guillermo om te doen is. Niet om seksuele vrijheid of om een vaste vriend zoals de begeerlijke Asier. Die zijn uiterst welkom en mooi meegenomen, dat wel. Maar Guillermo’s ware drijfveer is gelegen in het jagen zelf, in de spanning en in de confrontatie met het onverwachte. En malas compañias is een grappige, niet al te serieuze karakterstudie van een jongen die geboren is voor de jacht.

En malas compañias (17 min., 44 sec.): https://www.myvi.xyz/idm7zy?v=g7a63njpzj4w9n9geo8kbd7fye
En malas compañias (Doors cut down) is ook verschenen op de verzamel-DVD’s Courts mais gay 3 (Paris : Antiprod, 2002) en Boys briefs 2 (Los Angeles : Picture this! Entertainment, 2002).
Meer informatie over En malas compañias: https://www.imdb.com/title/tt0291887/?ref_=fn_al_tt_1

 

Far West (Pascal-Alex Vincent; Frankrijk, 2003)

Maak kennis met Ricky (Julien Gauthier), die in Parijs een moderne dansopleiding volgt en helemaal hip en bij de tijd is. Ricky wordt door zijn moeder in de zomervakantie een weekje naar zijn grootvader (Jean Haas) gestuurd, die op een boerderij in de buurt van Chartres woont. Ricky is daar ook opgegroeid maar is na zijn vijftiende nooit meer op de boerderij van zijn grootouders geweest. Inmiddels is zijn grootmoeder overleden en wordt zijn grootvader bij het werk op de boerderij geholpen door een knappe jongeman die bij Ricky verhitte fantasieën oproept. Ricky heeft al snel door dat hij zijn artistieke aspiraties, modieuze kapsel en zelfgekozen naam – hij heet eigenlijk Eric – beter thuis in Parijs had kunnen achterlaten want op de boerderij – een traditionele vierkantshoeve – lijkt de tijd te hebben stil gestaan. Ook zijn mobiele telefoom had hij net zo goed niet kunnen meenemen want op de boerderij is geen bereik. Tot Ricky’s verrassing komen zijn beste vrienden Miko (Gilles Guillan) en Koko (Tony Granger) hem op de boerderij gezelschap houden. Dat onverwachte bezoek dwingt Ricky wel om open kaart te spelen met zijn grootvader. Tijdens een lokaal bingofestijn probeert Ricky zijn grootvader duidelijk te maken dat hij net als Miko en Koko homoseksueel is. Omgekeerd heeft echter ook grootvader zijn kleinzoon wat te vertellen…

Far West heeft alles wat een korte film nodig heeft: een origineel scenario met een begrijpelijk verhaal, veel vaart, niet te veel dialoog, charmante acteurs en een intrigerende setting. Regisseur Pascal-Alex Vincent flirt bovendien opzichtig met het genre van de western maar dan wel op een manier die uitgesproken camp is. Dat levert een paar hele leuke en verrassende scènes op.

Far West (17 min., 7 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=WSkaznjydfg
Far West is ook verschenen op de verzamel-DVD’s Courts mais gay 5 (Paris : Antiprod, 2004) en Boys on film 5 : candy boy (London : Peccadillo Pictures, 2010).
The making of Far West: https://www.youtube.com/watch?v=D525q7wTfTU
Meer informatie over Far West: https://www.imdb.com/title/tt0363604/?ref_=fn_tt_tt_8

Le Marais (Gus Van Sant; Verenigde Staten, 2006)

Een favoriet onderwerp binnen het genre van de gay short film is de one-night stand. Heel begrijpelijk want een eenmalige wip, inclusief de aanloop en de morning after, is veelal sterk anekdotisch van aard en daarmee bij uitstek geschikt voor een korte film. Daarbij biedt dit onderwerp de mogelijkheid om lekker uit te pakken met smakelijke beelden. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat nogal wat beginnende filmmakers en regisseurs zich aan dit onderwerp wagen en het resultaat vervolgens publiceren op internet. Als zo’n filmpje dan op YouTube een paar honderdduizend keer bekeken wordt, bezorgt dat de makers ongetwijfeld de nodige voldoening. Helaas moet gezegd worden dat nogal wat filmpjes over dit onderwerp mank gaan aan een mager en/of ongeloofwaardig scenario. Ik zou beginnende filmmakers dan ook willen aanraden dit onderwerp te vermijden tenzij ze een ijzersterk scenario met een originele invalshoek in handen hebben. Een onderwerp dat mijns inziens veel meer exploratiemogelijkheden biedt is homoseksueel verlangen. Aangezien het hele leven is doordesemd van erotiek en (veelal onvervuld) verlangen, zijn talloze interessante scenario’s denkbaar.

Een goed voorbeeld is Le Marais van gelouterd filmmaker Gus Van Sant, dat één van de 18 korte filmpjes is die tezamen het filmveelluik Paris je t’aime vormen (2006). In zes minuten laat Van Sant zien hoe het door de taalbarrière niks wordt tussen de Fransman Gaspard (Gaspard Ulliel) en de Amerikaan Eli (Elias McConnell). De toevallige ontmoeting tussen beide jongemannen vindt plaats in een lithografisch atelier in de Parijse wijk Le Marais. Beeldend kunstenaar Gaspard bezoekt dit atelier in verband met een verstrekte opdracht en Eli is in het atelier werkzaam als assistent. Het zinderende verlangen dat hun ontmoeting omgeeft is van aanvang af manifest. Gaspard doet alle moeite een gesprekje met Eli aan te knopen maar Eli begrijpt niets van wat Gaspard allemaal te berde brengt. Alle hoog- en laagdravende openingszinnen die Gaspard op Eli afvuurt slaan dood op de taalbarrière. Ook het briefje met telefoonnummer dat Gaspard ten afscheid in Eli’s hand drukt is zinloos: als het de beide jongemannen al niet lukt vis-à-vis met elkaar te communiceren, hoe moet dat dan over de telefoon?

Le Marais (6 min., 1 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=NCe7xHPkzUo
Le Marais is onderdeel van de op DVD verschenen film Paris je t’aime (Amsterdam : A-Film Distribution, 2008).
Meer informatie over Le Marais: https://www.imdb.com/title/tt0401711/?ref_=nv_sr_1

 

Week-end à la campagne (Matthieu Salmon; Frankrijk, 2007)

De vrienden Pierre (Théo Frilet) en Marc (Pierre Moure) reizen per trein naar de Zuid-Franse Provence om daar in het buitenhuisje van de vader van Marc het weekend door te brengen. Ze worden door de vader van Marc met de auto opgehaald vanaf een klein stationnetje. De ontspannen en vrolijke sfeer slaat om vanaf het moment dat ze bij het eenzame huisje arriveren. Dat wordt namelijk bewaakt door drie Duitse herders die vrijelijk over het terrein rond het buitenhuisje zwerven. Hoewel hem verzekerd wordt dat ze alleen maar blaffen, is Pierre als de dood voor deze honden. Eigenlijk durft hij geen voet meer buiten de deur te zetten. Pierre’s ongemak wordt nog vergroot als Marc blijk geeft van enige seksuele belangstelling. Als heteroseksueel is Pierre niet van Marcs toenadering gediend. Dat moet wel fout gaan en dat gaat het ook. Door een ongelukkig voorval wordt Pierre intensief met de blaffende Duitse herders geconfronteerd. Hij raakt hierdoor zo overstuur dat hij besluit weer naar huis af te reizen.

Week-end à la campagne is een film waarin sprake is van een verfrissend soort tegendraadsheid en rolomkering. Waar in films over de onmogelijke liefde tussen homo’s en hetero’s doorgaans medelijden of medeleven wordt gewekt voor de homo, kiest regisseur Salmon er juist voor om de hetero in de slachtofferrol te manoevreren. Het leuke of verrassende van de film is dat de toeschouwer dat pas ten volle beseft in de allerlaatste scène van de film als de getraumatiseerde Pierre op het stationnetje weer in de trein heeft plaatsgenomen en hem door de teleurgestelde Marc nog een veelzeggende verwensing wordt toegevoegd. 

Week-end à la campagne (17 min., 15 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=mNEx2QntGaU
Week-end à la campagne (Weekend in the countryside) is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys on film 2 : in too deep (London : Peccadillo Pictures, 2009).
Meer informatie over Week-end à la campagne: https://www.imdb.com/title/tt1139978/?ref_=fn_al_tt_1

 

Cowboy (Till Kleinert; Duitsland, 2008)

Een stadse projectontwikkelaar – type snelle Audi, snel pak, snelle bril – bezoekt een afgelegen en in duidelijke staat van verval verkerende vierkantshoeve op het platteland. De projectontwikkelaar (Oliver Scherz) probeert van de enige levende ziel die hij op de hoeve aantreft het nodige te weten te komen over de eigenaren van de hoeve en tot wie hij zich moet richten met de vraag of deze soms te koop is. Die enige levende ziel is een blonde jongen (Pit Bukowski) die bezig is een landbouwmachine te (de)monteren en die zich aanvankelijk niet bepaald toeschietelijk toont. Teneinde de omgang wat soepeler te maken toont de projectontwikkelaar zich juist wel bijzonder toeschietelijk: hij steekt een handje toe bij de werkzaamheden van de mysterieuze jongen en honoreert tevens diens belangstelling voor zijn autoradio. Als de jongen informeert naar de relationele status van de projectontwikkelaar diept deze uit zijn portefeuille een foto op van zijn vriendin. Even lijkt het er vervolgens op dat de jongen misbruik maakt van het in hem gestelde vertrouwen en dat de projectontwikkelaar beroofd wordt van zijn bezittingen. Verrassend genoeg blijkt dat echter niet het geval. En zo komen de projectontwikkelaar en de jongen steeds nader tot elkaar. Hoewel de projectontwikkelaar zichzelf definieert als heteroseksueel bezwijkt hij uiteindelijk tamelijk eenvoudig voor de primitieve fysieke charmes van de jongen. Na de daad raadt de jongen hem aan weg te gaan en vooral niet te blijven overnachten. Die raad wordt echter door de projectontwikkelaar in de wind geslagen. De volgende ochtend wordt duidelijk dat de projectontwikkelaar inderdaad maar beter naar de veilige stad en zijn vriendin had kunnen terugkeren. In de meest letterlijke zin van het woord blijkt de projectontwikkelaar namelijk in de val te zijn gelopen.

Wat volgt is een horrorachtig scenario dat zich razendsnel ontvouwt. Dat hoge tempo ontneemt de toeschouwer de mogelijkheid om vraagtekens te plaatsen bij het waarschijnlijkheidsgehalte. Pas na afloop besef je dat de film Cowboy ook kan worden opgevat als een parabel over de verschrikkingen die een heteroseksuele man doormaakt als hij heeft toegegeven aan een homoseksuele impuls. Het is vooral die diepere laag die Cowboy doet uitstijgen boven het niveau van de gewone horrorfilm.

Cowboy (34 min., 34 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=qVBOLAB0ews
Cowboy is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys on film 2 : in too deep (London : Peccadillo Pictures, 2009).
Meer informatie over Cowboy: https://www.imdb.com/title/tt1339071/?ref_=fn_tt_tt_11

 

Franswa Sharl (Hannah Hilliard; Australië, 2009)

Terug naar 1980. Voor de vijfde achtereenvolgende maal brengt de 12-jarige Gregory met zijn Australische ouders, jongere broertje en zusje een vakantie door op één van de Fiji-eilanden in een all-inclusive resort waar ook allerlei kinderactiviteiten worden georganiseerd. De relatie tussen Greg (Calan McCauliffe) en zijn vader (John Batchelor) is niet optimaal. Zijn vader wil graag dat Greg net zo mannelijk en competitief ingesteld is als hijzelf en uitblinkt in sportieve activiteiten. Greg laat echter bij sport expres andere kinderen of zijn jongere broertje winnen. Hij heeft meer belangstelling voor meisjesdingen zoals schoonzwemmen en dansen. Door list en bedrog weet Greg van een vriendinnetje een rode bikini te lenen om onder het hilarische pseudoniem Franswa Sharl mee te kunnen doen aan de Miss Fiji 1980 competitie voor meisjes.

Franswa Sharl is een grappige feel good movie over een drag queen in de dop. Het verhaal voert terug op een jeugdherinnering van de Australische reclamemaker en televisieproducent Greg Logan. Het knappe van de film is dat regie en scenario geen moment naar medelijden hengelen met hoofdpersoon Greg. Die blijft voortdurend heer en meester van de situatie en weet als winnaar van de Miss Fiji competitie ieders sympathie te winnen.

Franswa Sharl (13 min., 53 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=4GOoyU0QSDA
Franswa Sharl is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys on film 6 : Pacific rim (London : Peccadillo Pictures, 2011).
Meer informatie over Franswa Sharl: https://www.imdb.com/title/tt1520884/?ref_=fn_al_tt_1

 

Blokes (Marialy Rivas; Chili, 2010)

De korte film Blokes is gebaseerd op een verhaal van de Chileense schrijver en homoactivist Pedro Lemebel (1952-2015). Het verhaal speelt zich af in de zomer van 1984 in een volksbuurt van Santiago de Chile, waar de dictatuur van generaal Augusto Pinochet goed voelbaar is. De 13-jarige Luchito (Alfonso David) houdt vanuit zijn slaapkamerraam obsessief een oudere overbuurjongen (Pedro Campos) in de gaten. Luchito is enig kind van een alleenstaande moeder (Paula Zúñiga) die in haar flat thuiswerk verricht als naaister. Vanwege zijn ontwakenende homoseksualiteit heeft Luchito geen zin meer om na schooltijd op straat rond te hangen met de andere kinderen uit de buurt. In plaats daarvan verschanst hij zich in zijn kamer of masturbeert op het toilet. Zijn obsessie voor de overbuurjongen wordt aangewakkerd als deze op een dag in een overvolle stadsbus zó dicht tegen hem gaat aanstaan dat Luchito zelfs een moment diens kruis kan voelen. Een ander magisch moment vindt plaats als op een nacht alle bewoners van de buurt in ondergoed en pyama de straat op worden gejaagd door militairen, die op zoek zijn naar communisten. In de algehele verwarring komt Luchito vlak achter zijn schaars geklede overbuurjongen te staan en komt hij tevens diens naam (Manuel Tapia Mujica) te weten. Toch komt het nimmer tot een gesprek of woordenwisseling tussen Luchito en Manuel. De enige manier waarop Luchito met Manuel “contact” durft en weet te maken is met een zaklantaarn in het holst van de nacht. Tragisch genoeg pakt dat contact uiteindelijk helemaal verkeerd uit. In een poging zijn bespieder uit zijn tent te lokken besluit namelijk ook Manuel lichtsignalen te maken. De militairen interpreteren die lichtsignalen echter als geheime communistische boodschappen…

Blokes is behalve een indringend psychologisch portret van een homoseksuele tiener ook een indrukwekkende film over terreur en onderdrukking. De wijze waarop Luchito zijn overbuurjongen bespiedt wordt gespiegeld aan de manier waarop in een militaire dictatuur een hele bevolking in de gaten wordt gehouden. Uiteraard doet het gegeven van een bespiedzuchtige overbuur in een flatgebouw elke filmliefhebber onmiddellijk aan Rear window (1954) van Alfred Hitchcock denken. De fletse kleuren waarin regisseur Marialy Rivas haar film heeft geschoten lijken geen toeval maar staan symbool voor het vreugdeloze bestaan in een samenleving waarin geen vrijheid heerst.

Blokes (14 min., 26 sec.): https://www.myvi.xyz/idbhgy?v=dnjbojif8xmrtgpzmeib3i8uzh
Blokes is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys on film 5 : candy boy (London : Peccadillo Pictures, 2010).
Meer informatie over Blokes: https://www.imdb.com/title/tt1646960/?ref_=fn_al_tt_1

 

Kus me zachtjes (Anthony Schatteman; België, 2012)

Je zal maar een vader hebben die volkszanger is van beroep en die optreedt met een opzichtig toupetje onder de naam Lukkie Luk. En een moeder die zich afslooft voor zo´n echtgenoot en verder haar tijd verdoet met onnozele inbelspelletjes op televisie. De 17-jarige Jasper (Ezra Fieremans) heeft zo´n vader (Marc Van Eeghem) en zo´n moeder (Marijke Spinoy). Daarbij wordt Jasper ook nog eens gepest op school. Gelukkig zit er bij Jasper in de klas ook een jongen die een oogje op hem heeft en die hem onverwacht een zoen geeft. Samen met dit nieuwe vriendje besluit Jasper een daad te stellen. Als zijn vader diens succeslied Kus me zachtjes op mijn mond ten gehore brengt in de plaatselijke bejaardensociëteit vallen Jasper en zijn vriendje daar plotseling binnen en verstoren het optreden met een kiss-in actie.

Regisseur Schatteman heeft het einde van Kus me zachtjes bewust open gehouden. Maar de toeschouwer zal begrijpen dat een jongen die zijn vader zo publiekelijk durft te trotseren er echt wel zal komen. Over het realiteitsgehalte van Kus me zachtjes valt te twisten. Met name de vader en moeder van Jasper zijn wat al te vet aangezet en blijven steken in het karikaturale. Maar liever een coming out verhaaltje met zo´n vet randje dan een emotionele tranentrekker met veel getobber en geslobber en een dwingend zwaarmoedige soundtrack. In zijn tweede korte film Volg mij (2015) is Schatteman helaas precies in die laatste valkuil getrapt. Volg mij is een mistroostig verhaaltje over het einde van een onmogelijke relatie en over de herbeleving daarvan: mooi gefilmd maar narratief zo mager en onsamenhangend dat het mij niet echt iets doet. Overigens kan Volg mij, met opnieuw de aantrekkelijke Ezra Fieremans in de hoofdrol, ook worden beschouwd als een vervolg op Kus me zachtjes. Klaarblijkelijk is het pad van Jasper, na diens coming out, dan toch niet helemaal over rozen gegaan…

Kus me zachtjes (15 min., 39 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=jsP2lbhQY5Q
Kus me zachtjes (Kiss me softly) is ook verschenen op de verzamel-DVD’s De beste Vlaamse kortfilms : selected shorts 15 (Leuven : Dalton Distribution, 2015) en Boys on film 17 : love is the drug (London : Peccadillo Pictures, 2017).
Meer informatie over Kus me zachtjes: https://www.imdb.com/title/tt2599822/?ref_=nm_flmg_dr_8
Volg mij (14 min., 23 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=WQthIsZPQY4
Volg mij (Follow me) maakt deel uit van het filmveelluik Love life Ghent : ten stories about love in the city of Ghent (Gent : Film Fest Gent, 2015) en is ook verschenen op de verzamel-DVD Boys on film 16 : possession (London : Peccadillo Pictures, 2017).
Meer informatie over Volg mij: https://www.imdb.com/title/tt4950208/

 

El prisionero (Martín Deus; Argentinië, 2012)

Als er één jongensbolwerk is dat zich bij uitstek leent voor homoseksuele projectie dan is het wel de padvinderij. Uniformen, jongens onder elkaar, fysieke rivaliteit, kampvuurromantiek en tentjesgedoe: allemaal ingrediënten om een prachtig verhaal van te brouwen over ontluikende homoseksuele gevoelens tegen een arcadisch of imponerend natuurdecor. De Vlaamse regisseur Bavo Defurne heeft dat ongetwijfeld allemaal onderkend. Zijn korte film Kampvuur (2000) is ook alleszins het aanzien waard. Jammer is alleen dat de scoutingbeweging in Vlaanderen – en dus ook bij Defurne – geslachtelijk gemengd is waardoor de setting van het verhaal toch een beetje gratuit aanvoelt. Met wat kleine scenario-aanpassingen zou Defurnes film ook over middelbare scholieren op schoolreisje kunnen gaan. Daarbij vormt de natuur – het spijt me te moeten zeggen – bij Defurne een nogal tuttig decor. Wat grassprieten, bomen en een overstekend egeltje op de weg, dat is het wel zo’n beetje.

Veel en veel boeiender vind ik El prisionero van de Argentijnse regisseur Martín Deus, waarin de padvinders wel allemaal van het mannelijk geslacht zijn en waarin de natuur wel visueel imponeert. De centrale vraag die in El prisionero wordt aangesneden is welke spelregels jongens onderling hanteren en in hoeverre die spelregels eventueel kunnen worden omgebogen. Op het eerste gezicht zijn de spelregels glashelder. Een brigade padvinders is gesplitst in een aantal rode en een aantal gele pelotons. Die pelotons proberen gedurende drie dagen in open terrein zoveel mogelijk vlaggen te veroveren. Alle padvinders zijn echter ook gewapend met katapults en verfballetjes waarmee tegenstanders kunnen worden uitgeschakeld. Een peloton dat tot een tweetal jongens is uitgedund, ontdekt op de ochtend van dag twee van het spel een padvinder van de tegenpartij die door zijn pelotongenoten geboeid in een kampement is achtergelaten. Kennelijk is de geboeide en dus weerloze padvinder (Deivi Duarte) buiten de orde getreden en daarvoor door zijn pelotongenoten gestraft. In eerste instantie besluiten de twee andere padvinders hun vijand uit te schakelen, maar de padvinder die het “vonnis” moet voltrekken (Juan Pacheco) heeft moeite met het schieten op een weerloze tegenstander. Hij besluit zijn tegenstander als gevangene mee te voeren. Dat is het begin van een gecompliceerde verstandhouding tussen deze twee jongens. Dat de gevangen genomen padvinder homoseksueel is wordt nergens expliciet gemaakt maar wel subtiel gesuggereerd. Wie bereid is die suggestie over te nemen ontdekt dat El prisionero een verrassend gelaagde film is die eigenlijk gaat over de acceptatie van homoseksualiteit in een machosamenleving.

El prisionero (24 min., 5 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=64IAiqZ4MJk
Meer informatie over El prisionero: https://www.imdb.com/title/tt4499732/?ref_=nm_flmg_dr_2
Kampvuur (20 min., 27 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=vVNm6FCiJhk
Kampvuur (Campfire) is ook verschenen op de DVD’s Korte films van Bavo Defurne (Amsterdam : Ciniemien Homescreen, 2002), Campfire : films by Bavo Defurne (London : British Film Institute, 2002) en Kurzfilme von Bavo Defurne (Berlin : Salzgeber, 2006).
Meer informatie over Kampvuur: https://www.imdb.com/title/tt0244577/?ref_=fn_al_tt_1

 

Run rabbit (Britt Randle; Canada, 2013)

Toronto heeft een roerige geschiedenis op het punt van homo´s die seks met elkaar hebben in parken en de regulering daarvan. Al vanaf de jaren zeventig houdt het politiekorps van deze Canadese stad eens in de zoveel tijd een gerichte actie om mannen op te pakken die zich in het stedelijk groen overgeven aan of inlaten met acts of gross indecency. Schennis van de eerbaarheid, heet dat misdrijf geloof ik in goed Nederlands. Die politieacties veroorzaken telkens veel ophef. Volgens homoseksuele inwoners van Toronto is sprake van discriminatie aangezien de politie heteroseksuele lovers´ lanes volstrekt ongemoeid laat. Eén van de favoriete cruising areas voor homoseksuele mannen in midtown Toronto is David Balfour Park. In dit dichtbegroeide, ravijnachtige park dat wordt doorsneden door het viaduct van de Canadian Pacific Railway is regisseur Britt Randle als twintiger veelvuldig aan zijn gerief gekomen. Na afloop van zo´n bezoekje aan het park werd de streng gelovig opgevoede Randle echter keer op keer geplaagd door gevoelens van schuld en schaamte. Uitgezonderd die ene keer toen een ontmoeting met een andere jongeman in het park een volstrekt onvoorspelbare wending nam. In de korte autobiografische film Run rabbit blikt Randle terug op deze gebeurtenis.

Randle´s film bestaat in feite uit twee delen. In de eerste zes en een halve minuut volgen we Randle´s jongere ik (Adam Christie) tijdens een zonnige dag op zijn zoektocht door het park. Die zoektocht is heel indringend en met grote aandacht voor detail gefilmd. Die getoonde details maken duidelijk dat de mannen die in dit lieflijke groene decor rondstruinen over een bikkelharde mentaliteit moeten beschikken. Het park is een vleesmarkt waar genadeloos gekeurd en afgekeurd wordt en waar de communicatie strikt non-verbaal is. De onzekerheid waarmee de hoofdpersoon zich door het park beweegt laat zien dat hij de mores van deze vleesmarkt nog niet volledig beheerst. Dan stuit de hoofdpersoon plotseling op een andere jongeman (Michael Raymond Clarke) die gymnastisch aan een boomtak hangt. Vreemd. Maar het wordt nog vreemder als deze andere jongeman wegrent en de hoofdpersoon uitdaagt tot een achtervolging. Ook dat gebeurt zonder dat er een woord gewisseld wordt. In de resterende drie en een halve minuut van de film toont regisseur Randle ons die speelse achtervolging, die uiteindelijk op niets, of althans bijna niets uitloopt. Een zwaai ten afscheid, dat is de manier waarop de achtervolging wordt gestaakt. Sommige kijkers zullen dat een anticlimax van jewelste vinden maar juist in die anticlimax schuilt naar mijn idee de boodschap van de film. Van ontmoetingen die draaien om seks beklijft vaak niets in het geheugen; ontmoetingen die draaien om spel raken juist diep in het geheugen gegrift. De titel van de film verwijst naar het bekende liedje Run rabbit run (1939) van Noel Gay en Ralph Butler, over een konijntje dat het eens per week op een rennen zet om niet in de vleespastei te eindigen. Vervang konijntje door homo en vleespastei door vleesmarkt en dan wordt de onderliggende boodschap nog duidelijker: cruising areas, je kunt je ertoe aangetrokken voelen maar het is soms beter om er van weg te rennen.

Run rabbit (10 min., 25 sec.): https://vimeo.com/171807786 of http://www.devinsarno.com/news/run-rabbit
Interview met regisseur Britt Randle: https://www.youtube.com/watch?v=eAGirfTEHwQ
Meer informatie over Run rabbit: https://www.imdb.com/title/tt6382292/?ref_=fn_al_tt_2

 

Mørke rum (Peter Ahlén Lavrsen; Denemarken, 2014)

Zoals bekend hebben internet en sociale media enorme invloed gehad op de manier waarop jongens uit de kast komen en de wijze waarop zij hun eerste vriendjes en liefdes ontmoeten. Waar vroeger vooral het uitgaansleven als ontmoetings- en marktplaats fungeerde is die rol thans vrijwel volledig overgenomen door internet en dating apps. Met alle risico´s van dien, want wie geeft zich in die virtuele wereld helemaal bloot en is volkomen oprecht… De 17-jarige Sebastian (Nicolas Wang Wolleson) heeft via internet een afspraakje gemaakt met Jacob (Mads Hjulmand), een mooie en op het oog succesvolle man van rond de dertig. In de werkelijke wereld blijkt dat afspraakje echter niet naar Jacobs appartement te voeren maar naar een tamelijk ranzige seksclub in Kopenhagen, een ambiance die de totaal onervaren Sebastian rauw op zijn dak valt. Gelukkig is hij assertief genoeg om Jacob kenbaar te maken dat hij zijn maagdelijkheid niet in een donkere sekskabine wil verliezen. Op zijn beurt is Jacob sensitief genoeg om geen misbruik te maken van de situatie. Maar als Sebastian bij een tweede ontmoeting in dezelfde seksclub wederom geen lust heeft om door te zetten en aandringt op een ontmaagding in Jacobs appartement, heeft laatstgenoemde genoeg van Sebastians gedraal en laat hem zitten. Door omstandigheden die ik hier niet uit de doeken zal doen komt het verrassenderwijs nog tot een derde ontmoeting tussen Sebastian en Jacob in de seksclub. Ditmaal laat Sebastian zich uit wanhoop en misplaatst schuldgevoel wel door Jacob ontmaagden. Dat Sebastian zijn vertrouwen aan de verkeerde man heeft geschonken blijkt echter alras.

Misschien schets regisseur en scenarioschrijver Lavrsen in Mørke rum (Donkere kamer) een wat al te somber beeld van de zeden en mores in het internettijdperk. Misschien ook wordt Sebastian als een wat al te naïeve jongen neergezet en is zijn idee dat de eerste keer heel bijzonder en speciaal moet zijn, wel niet meer helemaal van deze tijd. Hoe dan ook geeft de film stof tot nadenken en biedt het jongens die net zo groen als gras zijn als Sebastian een tamelijk realistisch inkijkje in de duistere wereld van seksclubs.

Mørke rum (26 min., 34 sec.) : https://www.youtube.com/watch?v=vU86pHky8w4
Meer informatie over Mørke rum: https://www.imdb.com/title/tt3777400/?ref_=fn_al_tt_5

 

Trémulo (Roberto Fiesco; Mexico, 2015)

Carlos (Benny Emmanuel) is jongste bediende en manusje van alles in een kapperszaak. Op de dag voor een grote militaire parade in de stad laat een knappe jonge soldaat (Axel Arenas) zich knippen in de zaak. Er is wat ogenspel tussen Carlos en de soldaat en ook wisselen ze wat korte beleefdheden met elkaar uit. ’s Avonds als de zaak gesloten is en Carlos de vloeren dweilt komt de soldaat onverwacht terug. Carlos aarzelt of hij de soldaat binnen zal laten maar volgt zijn instinct en gaat overstag. Samen brengen Carlos en de soldaat, die Julio heet, een gedeelte van de nacht door in de kapperszaak met allerlei onschuldig vermaak: ze eten wat, stoeien een beetje en ontdekken elkaars danstalent. Maar heeft Carlos er verstandig aan gedaan om Julio te vertrouwen? Want als Carlos tenslotte in slaap valt gaat Julio er met Carlos’ fooienpot van door. Gelukkig komt het allemaal toch nog goed.

Trémulo is een prachtige film met een minimum aan dialoog, geweldig acteerwerk en een inventieve cameravoering die optimaal gebruik maakt van de in een kapperszaak aanwezige spiegels. De boodschap van de film is simpel maar sympathiek: leef van dag tot dag en geef altijd toe aan wat je hart je ingeeft.

Trémulo (19 min., 55 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=LPNQuCU5dPs
Trémulo (Trembling) is ook verschenen op de verzamel-DVD’s Par–courts gay 5 (Paris : Optimale, 2016) en  Lieb mich! 5 : latin shorts (Frankfurt am Main : Pro-Fun Media, 2017).
The making of Trémulo: https://www.youtube.com/watch?v=q6reOKn_r9c
Meer informatie over Trémulo: https://www.imdb.com/title/tt4145318/?ref_=fn_al_tt_1

Línea 9 (Tavo Ruiz; Mexico, 2016)

Als je één moment van je leven zou mogen (en kunnen) overdoen, zou je dat moment dan net zo laten passeren als voorheen of zou je op dat cruciale moment iets anders zeggen of doen, waardoor je hele verdere leven er mogelijk anders uit zou komen te zien? Dat is één van de vragen die hoofdpersoon Andrés (Andrés Blanco de Duràn) zich stelt in de korte film Línea 9, die deels opgenomen is in de metro van Mexico Stad. Andrés is iemand die niet goed weet wat hij met zijn leven aan moet en wat zijn bestemming is. Het verleden bedrukt hem en op de toekomst – zijn lot – heeft hij geen greep. Welbeschouwd telt voor Andrés alleen het heden. Op een avond ontmoet Andrés, die nergens naar toe op weg is, in metrolijn 9 een leeftijdgenoot genaamd Miquel (Holil Heredia), die eigenlijk op weg naar huis is. De jongemannen voelen zich fysiek tot elkaar aangetrokken. In een donker steegje buiten het metrostation hebben ze seks. Het zou het begin kunnen zijn van een veelbelovende relatie. Na de daad zegt Andrés tegen Miquel dat hij misschien degene is die zijn leven een beslissende wending kan geven. Miquel denkt echter dat Andrés dat niet meent en zoiets alleen maar uit beleefdheid zegt. Na het vormelijk uitwisselen van een telefoonnummer scheiden beider wegen zich. Andrés daalt opnieuw af in de metro, wederom geheel levend in het heden, wachtend op een volgend moment dat mogelijk betekenis geeft aan zijn bestaan.

Regisseur Tavo Ruiz heeft zijn korte film het motto meegegeven Quiero sentir tu cuerpo y quiero perder el miedo (Ik wil je lichaam voelen en ik wil de angst verliezen). Daarmee onderstreept hij dat Línea 9 niets anders is dan een reflectie op het wezen van de vluchtige seksuele ontmoeting. Op zichzelf kan zo´n ontmoeting, zeker als zij deel uitmaakt van een habituele reeks, worden opgevat als een poging om fundamentele levensangst te bezweren. Of als een symptoom van bindingsangst. Maar misschien draagt zo´n ontmoeting ook elementen in zich die te vergelijken zijn met een relatie van veel langere duur en is het enig wezenlijke verschil dat alles zich aandient en afspeelt in een veel hogere versnelling en dat de betrokkenen bijgevolg veel zuiverder en compromislozer tegenover elkaar staan.

Línea 9 (16 min., 17 sec.): https://www.youtube.com/watch?v=QSc3XW7YFPo
Meer informatie over Línea 9: https://www.imdb.com/title/tt5966308/?ref_=fn_al_tt_1

 

© Peter Zwaal, 2018, 2019