Toen ik geboren werd was de sifonfles in Nederland al lang in onbruik geraakt en uit het horecabedrijf verdwenen. Maar toen ik mij rond mijn 16e levensjaar voor beeldende kunst begon te interesseren kwam ik die mysterieuze flessen met spuitwater plotseling overal tegen. Op afbeeldingen van schilderijen van Gauguin, Picasso, Gris, Léger en Dalí. Over het hoe, wat en waarom van die spuitwaterflessen wist ik nog niets, maar ik vond wel dat het aantrekkelijke verpakkingen waren. De combinatie van robuustheid (fles) en elegantie (doseerhendeltje) trok me aan. Ook het gegeven dat de sifonfles aan de spuitkop dient te worden opgetild intrigeerde me; ik kende geen andere flessen die je gewoon bij de dop behoorde op te tillen. Eenmaal gegrepen door de geschiedenis van frisdranken – zo rond 1993 – begon ik systematisch afbeeldingen van spuitwaterflessen te verzamelen. Zo ontdekte ik de sifonfles ook op werken van onder andere Théophile-Alexandre Steinlein, Édouard Vuillard, William Orpen, Carlo Carrà, Umberto Boccioni, Emilio Pettoruti en Stuart Davis. Door al die kunstenaars die de sifonfles in het eerste helft van de twintigste eeuw hebben afgebeeld, kan ik niet meer met gewone ogen naar zo’n fles kijken. Bij het zien van een sifonfles trekt als het ware ook een hele iconografie aan mijn geestesoog voorbij.
Ik was dan ook blij verrast toen in op vakantie in een Spaanse supermarkt plotseling sifonflessen ontdekte van … kunststof. Een kleine onafhankelijke frisdrankenproducent – Sanmy S.A. in Terrassa, Catalonië – blijkt de spuitwaterfles van PET al sinds 2000 in haar productassortiment te voeren. Het frisdrankenproductiebedrijf is al sinds de oprichting in 1895 eigendom van de familie Puértolas. Aan het eind van de twintigste eeuw besloot het bedrijf zich toe te gaan leggen op nicheproducten omdat met de cola, sinas en lemon-limedranken van eigen makelij nauwelijks meer iets viel te verdienen. In 2004 werd een verbeterde versie van de PET-spuitwaterfles geïntroduceerd, die 25% meer koolzuurgas bevat. Daartoe was het nodig de bodem van de sifonfles te versterken met een zogenaamde basecup. Anders dan bij de eerste versie van de PET-sifonfles is ook de gepatenteerde spuitkop van de verbeterde “supersífon” nagenoeg geheel van kunststof. Het is een vernuftig ding maar zeer eenvoudig in het gebruik. Behalve voor spuitwater (sodawater) onder de merknaam Geiser gebruikt Sanmy de “supersifón” inmiddels ook voor diverse andere dranken. Zo verkoopt het bedrijf onder andere mojito en caipiriña in PET-spuitwaterflessen. Aan die laatste drankjes moet de consument overigens nog wel zelf tequila en rum toevoegen.
© Peter Zwaal, 2015
